- KOSGEB Teşvikleri
- KOBİ Proje Destek Programı,
- Genel Destek Programı
- Girişimcilik Destek Programı
- Ar-Ge, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı,
- Tematik Proje Destek Programı,
- İş birliği-Güç birliği Destek Programı,
Programlardan Yararlanma Koşulu, Başvuru ve Değerlendirme Süreci:
- Programdan yararlanmak isteyen işletmelerin KOSGEB Veri Tabanında yer alması koşulu aranmaktadır.
- İşletmelerin programdan yararlanmak için ilgili KOSGEB Birimine proje başvurusu yapmaları esastır.
- Yapılan proje başvurusu, bilgi, belge ve şekil yönünden incelemeye tabi tutulmakta ve nihai değerlendirme için Kurula sunulmaktadır.
- Kurul tarafından yapılan değerlendirme sonucunda; proje kabul edilebilir, reddedilebilir veya projenin düzeltilmesi istenebilmektedir. Kurulun kabule ve redde ilişkin verdiği karar nihaidir.
- Değerlendirme sonucu işletmeye bildirilmektedir.
- Projesi kabul edilen işletmeden taahhütname istenmekte, taahhütnamenin KOSGEB Biriminde kayda alındığı tarih, “Projenin Başlangıç Tarihi” olarak kabul edilmektedir. İlk projenin başlangıç tarihi, programın başlangıç tarihidir.
1.1. KOBİ Proje Destek Programı
Küçük ve orta ölçekli işletmelerde proje kültürü ve bilincinin oluşturulması, işletmelerin proje yapabilme kapasitelerinin geliştirilmesi suretiyle, ülkenin ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasında işletmelerin payını ve etkinliğini artırmak, rekabet güçlerini ve düzeylerini yükseltmek, sanayide entegrasyonu ekonomik gelişmelere uygun biçimde gerçekleştirmek üzere, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı tarafından uygulanmaktadır.
Programın Amacı ve Gerekçesi:
- İşletmelere özgü sorunların işletmeler tarafından projelendirildiği ve projelendirilen maliyetlerin desteklenebildiği bir programa ihtiyaç duyulması,
- KOBİ’lerde proje kültürü ve bilincinin oluşturulması,
- İşletmelerin proje yapabilme kapasitelerinin geliştirilmesi,
- Esnek destekleme sistemine ihtiyaç duyulmasıdır.
Program süresi işletme için 3 (üç) yıldır. Program kapsamında desteklenecek projenin destek süresi proje bazında en az 6 (altı) ay, en fazla 24 (yirmi dört) ay olup, Kurul kararı ile 12 (on iki) aya kadar ek süre verilebilmektedir.
Desteklenen Proje Konuları:
İşletmelerin; üretim, yönetim-organizasyon, pazarlama, dış ticaret, insan kaynakları, mali işler ve finans, bilgi yönetimi ve bunlarla ilişkili alanlarda sunacakları projeler desteklenmektedir.
- İstihdam artırıcı,
- İhracat artırıcı,
- Pazar payı artırıcı,
- Verimlilik artırıcı,
- Maliyet düşürücü,
- Kapasite artırıcı,
- Ürün/hizmet kalitesi yükseltici,
- Bölgesel gelişim düzeyine katkı sağlayıcı,
- Kaynakların etkin kullanımını sağlayıcı,
- Kurumsallaşmaya yönelik,
- Müşteri memnuniyetini artırmaya yönelik projeler desteklenmektedir.
Desteklenen Proje Giderleri:
Arsa, bina, inşaat, tadilat, tefrişat ve benzeri, taşıt aracı, vergi, resim ve harçlar, sosyal güvenlik primleri, haberleşme giderleri, proje ile ilgili olmayan personel giderleri, enerji ve su giderleri, kira giderleri, finansman giderleri, proje ile ilişkilendirilmemiş diğer maliyetler dışında bulunan ve Kurul tarafından uygun bulunan giderler destek kapsamındadır.
1.2. Genel Destek Programı
Ülkenin ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasında, küçük ve orta ölçekli işletmecilerin payını ve etkinliğini artırmak, rekabet güçlerini ve düzeylerini yükseltmek, sanayide entegrasyonu ekonomik gelişmelere uygun biçimde gerçekleştirmek üzere, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) tarafından Genel Destek Programı uygulanmaktadır.
Programın Amacı ve Gerekçesi:
- Proje hazırlama kapasitesi düşük KOBİ’ler ile KOSGEB hedef kitlesine yeni dahil olmuş sektörlerdeki KOBİ’lerin de mevcut KOSGEB desteklerinden faydalanması,
- KOBİ’lerin kaliteli ve verimli mal/hizmet üretmelerinin sağlanması,
- Mevcut KOSGEB desteklerinin revize edilerek daha fazla KOBİ’nin bu desteklerden yaygın şekilde faydalanması,
- KOBİ’lerin rekabet güçlerini ve düzeylerini yükseltmek amacıyla genel işletme geliştirme faaliyetlerinin teşvik edilmesi,
- KOBİ’lerin yurt içi ve yurt dışı pazar paylarını artırmak amacıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinin geliştirilmesidir.
- Destek Programının süresi işletme için 3 yıldır. İşletmenin talebi halinde süre sona erince destek programı yeniden başlatılabilmektedir.
- Genel Destek Programı Kapsamındaki Destekler:
- Yurt İçi Fuar Desteği,
- Yurt Dışı İş Gezisi Desteği,
- Tanıtım Desteği,
- Eşleştirme Desteği,
- Nitelikli Eleman İstihdam Desteği,
- Danışmanlık Desteği,
- Eğitim Desteği,
- Enerji Verimliliği Desteği,
- Sınai Mülkiyet Hakları Desteği,
- Belgelendirme Desteği,
- Test, Analiz ve Kalibrasyon Desteği.
1.3. Girişimcilik Destek Programı
Ekonomik kalkınma ve istihdam sorunlarının çözümünün temel faktörü olan girişimciliğin desteklenmesi, yaygınlaştırılması ve başarılı işletmelerin kurulmasını sağlamaya yönelik Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) tarafından uygulanmaktadır.
Programın Amacı ve Gerekçesi:
- Ekonomik kalkınma ve istihdam sorunlarının çözümünün temel faktörü olan girişimciliğin desteklenmesi ve yaygınlaştırılması,
- Başarılı ve sürdürülebilir işletmelerin kurulması,
- Girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması,
- İş Geliştirme Merkezlerinin kurulması ile girişimciliğin geliştirilmesi,
- İstihdamın artırılması,
- Yerel dinamiklere dayalı girişimciliğin desteklenmesidir.
Girişimcilik Destek Programı 3 alt programdan oluşmakta olup, söz konusu programlar aşağıda açıklamalarıyla beraber sunulmuştur.
- Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi
- Yeni Girişimci Desteği
- İş Geliştirme Merkezi (İŞGEM) Desteği
Girişimcilik Destek programına ilişkin uygulamaya dönük hususlar KOSGEB Başkanlığı tarafından yürürlüğe konulan ve “Girişimcilik Destek Programı” 25. maddesine istinaden hazırlanan “Girişimcilik Destek Programı Uygulama Esasları”nda yer almaktadır.
(1) Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi:
Girişimcilik kültürünü yaygınlaştırmak ve girişimcilerin bir iş planına dayalı olarak kuracakları işletmelerin başarı düzeylerini artırmak amacıyla düzenlenmektedir.
- Eğitimler, 24 saati atölye çalışmaları olmak üzere minimum 60 saatlik çalışmadan oluşan programı kapsamaktadır (Girişimcilik özelliklerinin sınanması, iş fikri egzersizleri yapılması ve iş planı hazırlanması). Sektörel ve yerel düzeyde belirlenen ihtiyaçlar doğrultusunda ilave eğitimler de eklenebilmektedir. KOSGEB tarafından gerçekleştirilen ilave eğitimlerin süresi 15 saati aşamamaktadır.
- Uygulamalı Girişimcilik Eğitimleri, KOSGEB Birimleri tarafından ulusal ve uluslararası projeler kapsamında KOSGEB tarafından veya diğer kurum ve kuruluşlar (üniversite, İŞKUR, meslek kuruluşu, belediye v.b.) tarafından düzenlenebilmektedir.
- Eğitimlerin hedef kitlesi kendi işini kurmak isteyen gerçek kişiler olup, eğitimler genel katılıma açık olarak düzenlenebileceği gibi özel hedef grupları (gençler, kadınlar, üniversite öğrencileri, dezavantajlı gruplar) için de düzenlenmektedir. Eğitimlere katılanlardan ücret alınmamaktadır.
- KOSGEB tarafından ulusal ve uluslararası projeler kapsamında düzenlenen eğitimler için hizmet alımı proje prosedürleri çerçevesinde KOSGEB veya ilgili kurum tarafından gerçekleştirilmektedir.
- Kurum ve kuruşlarca söz konusu eğitimler gerçekleştirilmeden önce ilgili KOSGEB Biriminden uygunluk onayı alınması gerekmektedir. Bu eğitimler herhangi bir proje kapsamında da icra edilebilmektedir. Hizmet alımı kurum ve kuruluşların kendi imkânlarıyla gerçekleştirilmektedir.
- Önemli Not:
Uygulamalı Girişimcilik Eğitimlerine katılarak Katılım Belgesi alanlar, “KOSGEB Yeni Girişimci Desteğine Başvuru Yapma Hakkı” kazanmaktadırlar.
(2) Yeni Girişimci Desteği:
Söz konusu destekten, - Uygulamalı Girişimcilik Eğitimini,
- Bir Genç Girişimci Geliştirme Programı ile KOSGEB’in işbirliği ve denetimi çerçevesinde başka kurumlar tarafından düzenlenen bir “Girişimcilik Eğitimi”ni,
- Birinci ve İkinci Özelleştirme Projesi kapsamında düzenlenmiş olan bir “Küçük Ölçekli İşletme Kurma Danışmanlığı Desteği (KÖİDD) Programı”nı tamamlayarak, eğitime ve programa katıldığını belgeleyen ve eğitimi veya programı tamamladıktan sonra işletmesini kuran girişimciler faydalanabilmektedir.
- İŞGEM’de yer alan işletmeler eğitime ve programa katılma şartı aranmaksızın “Yeni Girişimci Desteği”nden faydalanabilmektedir.
- İşletmenin yararlanıcı olabilmesi için, destek başvuru tarihi itibari ile işletmenin son 2 yıl içerisinde kurulmuş olması ve girişimcinin daha önce bu destekten faydalanmamış olması şartı aranmakta olup, birden fazla işletmecinin aynı işletmede ortak olması durumunda ise işletme bu destekten bir defa faydalanabilmektedir.
- İşletme, desteğe ilişkin başvurusunu “İş Planı” ve gerekli diğer belgelerle birlikte KOSGEB Birimine yapmaktadır. KOSGEB Birimi destek başvurusunu değerlendirdikten sonra, iş planı kurula sunulmaktadır. Kurulun kabule ve redde ilişkin verdiği kararlar nihaidir. Değerlendirme sonucu işletmeye bildirilmektedir. Başvurusu kabul edilen işletme KOSGEB Veri Tabanına kayıt olmaktadır.
Önemli Notlar:
Girişimcilerin kurmuş oldukları işletmelerdeki kurucu ortak olarak payları % 30’dan fazla olmalıdır. Sabit Yatırım Desteği kapsamında yapılacak geri ödemeler, desteğin başlangıç tarihinden sonra 24 Ay ödemesiz olmak üzere, üçer aylık dönemler halinde 8 eşit taksitle yapılmaktadır. Geri ödemeli desteklerde faiz veya komisyon uygulanmamaktadır.
Aynı makine, teçhizat ve ofis donanımı için, “Kuruluş Dönemi Makine ve Teçhizat Desteği” ile “Sabit Yatırım Desteği”nin yalnızca birinden yararlanılabilmekte ve desteklenecek makine-teçhizat yeni veya en fazla 3 yaşında olabilmektedir (KOSGEB, Girişimcilik Proje Destek Programı; KOSGEB, Girişimcilik Destek Programı Uygulama Esasları).
(3) İş Geliştirme Merkezi Desteği:
İş Geliştirme Merkezleri, bünyesinde barındırdığı işletmelere, işletme geliştirme danışmanlığı, uygun koşullarda iş yeri mekânı, ortak ofis ekipmanı, ofis hizmetleri gibi hizmetler sunarak işletmelerin en kırılgan oldukları ilk yıllarını sağlıklı bir şekilde aşmalarını ve büyümelerini sağlamak amacıyla kurulan ve işletilen İşletme Kuluçkası veya Fidanlığı olarak da adlandırılan merkezlerdir.
KOSGEB’e başvurarak KOSGEB’in belirlediği kriterlere uygunluğu tespit edilen “İş Geliştirme Merkezleri”ne bu program dahilinde İŞGEM adını kullanma hakkı tanınmakta ve İŞGEM’ler bu Program kapsamındaki desteklerden faydalanabilmektedir.
- İŞGEM başvurusu, İŞGEM İş Planı ve ekleri ile birlikte KOSGEB Birimi’ne yapılmaktadır. Başvuru, belediyeler, üniversiteler, özel idareler, kalkınma birlikleri, meslek kuruluşları ve kâr amacı gözetmeyen kooperatifler tarafından münferiden veya birlikte yapılabilmektedir.
- Başvurular KOSGEB Birimi’nin ön değerlendirmesi sonucunda Başkanlık ilgili birimi vasıtasıyla Kurula sunulmakta, Kurul tarafından kabule ve redde ilişkin alınan kararlar nihai olmaktadır. Değerlendirme sonucu başvuru sahibine bildirilmektedir. Değerlendirme sonucu olumlu ise ve işletici kuruluş mevcut değilse işletici kuruluş kurulması istenmektedir.
- KOSGEB Birimi, başvuru sahibi ve işletici kuruluş arasında sözleşme imzalanmaktadır. İŞGEM adı kullanım hakkı verilmekte, talep halinde destek süreci başlatılmak üzere işletici kuruluş KOSGEB Veri Tabanına kaydolmaktadır (KOSGEB, Girişimcilik Proje Destek Programı; KOSGEB, Girişimcilik Destek Programı Uygulama Esasları).
1.4. Ar-Ge, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı
Bilim ve teknolojiye dayalı yeni fikir ve buluşlara sahip küçük ve orta ölçekli işletmeler ile girişimcilerin geliştirilmesi, yeni ürün, yeni süreç, bilgi ve/veya hizmet üretilmesi ve ticarileştirilmesi için araştırma, geliştirme, inovasyon ve endüstriyel uygulama projelerinin desteklenmesine yöneliktir. Bu program;
- Ar-Ge ve İnovasyon Programı,
- Endüstriyel Uygulama Programı,
olmak üzere iki alt programdan oluşur.
Programın Amacı ve Gerekcesi:
- Bilim ve teknolojiye dayalı yeni fikir ve buluşlara sahip KOBİ ve girişimcilerin geliştirilmesi,
- Teknolojik fikirlere sahip tekno-girişimcilerin desteklenmesi,
- KOBİ’lerde Ar-Ge bilincinin yaygınlaştırılması ve Ar-Ge kapasitesinin artırılması,
- Mevcut Ar-Ge desteklerinin geliştirilmesi,
- İnovatif faaliyetlerin desteklenmesi,
- Ar-Ge ve İnovasyon proje sonuçlarının ticarileştirilmesi ve endüstriyel uygulamasına yönelik faaliyetlerin desteklenmesidir.
1.5. Tematik Proje Destek Programı
Küçük ve orta ölçekli işletmelerin kendi işletmelerini geliştirmeleri ve meslek kuruluşları tarafından küçük ve orta ölçekli işletmelerin geliştirilmesi amacıyla hazırlanan projelerin desteklenmesine yönelik olarak, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı tarafından uygulanmaktadır. Bu destek programı,
- Çağrı Esaslı Tematik Programı,
- Meslek Kuruluşu Proje Destek Programı,
olmak üzere iki alt programdan oluşmaktadır.
Her iki alt programda;
- Yararlanmak isteyen işletmelerin ve meslek kuruluşlarının KOSGEB Veri Tabanında yer alması koşulu aranmakta,
- Proje başvurusu, başvuru yapılan KOSGEB Birimi tarafından bilgi, belge ve şekil yönünden ön değerlendirmeye tabi tutularak, Kurul tarafından nihai değerlendirme yapmak amacıyla KOSGEB Başkanlığı’na iletilmekte,
- Kurul tarafından yapılan değerlendirme sonucunda; proje kabul edilebilmekte, reddedilebilmekte veya projenin düzeltilmesi istenebilmektedir. Kurulun kabule ve redde ilişkin verdiği kararlar nihai olmaktadır.
Programın Amacı ve Gerekçesi:
- Makro strateji dokümanlarında işaret edilen öncelikler dikkate alınarak belirlenen tematik alanlarda bölgesel ve sektörel ihtiyaçların karşılanması,
- Uluslararası mevzuat ve önceliklere KOBİ’lerin uyumunun sağlanması,
- Meslek Kuruluşlarının KOBİ’leri geliştirmek amacıyla daha fazla proje hazırlamalarının teşvik edilmesidir.
1.6. İş Birliği – Güç Birliği Destek Programı
Küçük ve orta ölçekli işletmelerin iş birliği güç birliği anlayışıyla bir araya gelerek, ortak tedarik, ortak tasarım, ortak pazarlama, ortak laboratuvar, ortak imalat ve hizmet sunumu ve benzeri konularda hazırlayacakları projelerin desteklenmesine yönelik olarak, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı tarafından uygulanmaktadır.
Programın Amacı ve Gerekçesi:
- KOBİ’lerin iş birliği-güç birliği anlayışında bir araya gelerek “Ortak Sorunlara Ortak Çözümler” üretilmesi,
- KOBİ’lerin tedarik, pazarlama, düşük kapasite kullanımı, rekabet gücü zayıflığı, finansman başta olmak üzere tek başlarına çözümünde zorlandıkları birçok soruna çözüm bulunması,
- KOBİ’lerin bir araya gelerek kapasite ve rekabet gücü yüksek işletmelere dönüşmesi,
- Ölçek ekonomisinden yararlanılarak kaynak tasarrufu sağlanması,
- KOBİ’ler arasında ortaklık ve iş birliği kültürünün geliştirilmesidir.
İş Birliği – Güç Birliği Ortaklık Modelleri
- Proje ortağı işletmelerin mevcudiyetlerini koruyarak kurulacak olan işletici kuruluşa ortak olmaları,
- Proje ortağı işletmelerin bir kısmının ya da tamamının kendilerini feshederek kurulacak işletici kuruluşa ortak olmaları,
- Proje ortağı işletmelerin bir kısmının kendilerini feshederek ortaklardan birinin bünyesinde birleşmesi.
Önemli Not:
Her bir ortaklık modelinde en az 5 işletmenin bir araya gelmesi şartı aranır. Desteklenecek Proje Konuları
- Hammadde, ara mamul, mamul, lojistik ve diğer hizmetleri daha hızlı ve ucuz temin edebilmeleri amacıyla ortak tedarik,
- Müşteri istekleri ve pazarın talebi doğrultusunda ürün ve hizmet geliştirmeleri, ürettikleri ürün ve hizmetleri yeni pazarlara sunmaları amacıyla ortak tasarım,
- Ürün ve hizmet kalitelerini yükseltmek ulusal ve uluslararası pazar paylarını artırmak, marka imajı oluşturmak, uluslararası pazarın ihtiyaçlarına cevap vermeleri amacıyla ortak pazarlama,
- Ürün ve hizmet standartlarını geliştirmeleri amacıyla ortak laboratuvar,
- Üretim ve hizmet kapasitelerini, çeşitlerini, verimliliğini ve kalitelerini artırmak amacıyla ortak imalat ve hizmet sunumu konularında sunacakları projeler desteklenir.
Proje Süresi:
Program kapsamında desteklenecek projenin destek süresi proje bazında en az 6 (altı) ay, en fazla 24 (yirmi dört) ay olup, Kurul kararı ile 12 (on iki) aya kadar ek süre verilebilmektedir (KOSGEB, İş Birliği – Güç Birliği Destek Programı; KOSGEB İş Birliği – Güç Birliği Destek Programı Uygulama Esasları).